1994 թ.-ին, Վիսոկո քաղաքի մոտ 22 կմ. այնկողմ Սարաևոից՝ Բոսնիա եւ Հերցեգովինայի մայրաքաղաքից, եղել է պայքար, միջեւ սերբերի եւ բոսնիացի մահմեդականների. Ընթացքում հրետանային ռմբակոծությայն ժամանակ քաղաքի բնակիչները լսել են տարօրինակ դղրդյուն և «թրթռում», որը բխում էր Վիսոչիցա լեռանից, կարծես դրա մեջ դատարկ էր: Բոսնիայում հարյուր տարի այդ լեռը պատված է եղել աստղային լուսապսակով, ավանդույթներով և գաղտնիքներով: Վիսոկո քաղաքի բնակիչները բազմաթիվ սերունդների ընթացքում տան դիմապատը զարդարելու համար օգտագործել են տարօրինակ զարդանախշերով լավ հղկված քարեր, որոնք հավաքում էին լեռան ստորոտից:
Բայց դրանից հետո խոսակցություններ գաղտնի բուրգի մասին այդպես էլ չեղավ, մինչև 2005 թվականի ամռանը, երբ Վիսոկո եկավ Սեմիր Օսմանագիչը (Semir Osmanagic) , անկախ զննիչը, ուսումնասիրելով 15 տարի Լատինական Ամերիկայի բուրգերի մասին: Նույն տարվա Օգոստոս ամսին առաջին հետազոտություններից հետո Օսմանագիչը հայտնեց հանդուգն հայտարարություն, ասելով, որ Վիսոչիցա լեռը այլ բան չէ, քան մեծ բուրգ՝ 220 մ. բարձրությամբ
Վիսոկոյում ծավալային հեազոտություներն ու պեղումները սկսվեցին 2006 թվականի ապրիլի 14-ին, երբ տասնյակ կամավորներ սկսեցին պեղումներ Վիսոչիցա լեռան վրա մի քանի տեղից: Մի քանի օրից երկրի ընդերքում հայտնաբերվեցին ձեռակերտ քարերը, կցված մեկը մեկին: Սալաքարերը բոլոր կողմերից դեմ առան Վիսոչիցային: Օդանկարահանումը ապացույցն է, որ Բոսնիայում կա բուրգ: Արբանյակից և ուղղաթիռից լուսանկարները ավելացրեցին ապացույցներ, որպես ամենամեծ և առաջին բուրգը Եվրապայում:
Վիսոչիցա լեռը սկսեցին անվանել ԱՐԵՎԻ ԲՈՒՐԳ, Մեքսիկական բուրգերի նման, որն ունի շատ ընդհանուր բաներ վերևի հատվածի կտրվածքի պատճառով:
Ահա և մարդկությանը բացահյտվեց ևս մի բուրգ, ևս մի առեղծված, ևս մի դուռ, որի բանալին մենք դեռ չունենք, սակայն այն շատ մոտ է… Հարցերը շատ են, սակայն դրանց պատասխանները չկան: Որտեղ են պահված բուրգերի գաղտնիքները, ինչ է լինելու բուրգերի հետ, երբ են մադրիկ բացահայտելու, թե ինչ համար են ստեղծվել դրանք, Նրանց պատճառով ինչ է լինելու… Մեծ պայթյուն, աղետ, թե…
Նյութը՝ Նարեկ Արշակյանի
Ուսուցիչ՝ Աշոտ Տիգրանյան
Աղբյուրները՝
Նարեկ Արշակյանի բլոգ 